ایران: جدید‌ترین میزبان زیرساخت‌های اساسی اینترنت در جهان

ترجمه مقاله بخش تحقیقاتی دین٬ بخشی از شرکت عملکرد اینترنت دین.

همزمان با برداشته شدن تحریم‌های فلج کننده از سوی ایالات متحده، ایران تلاش دارد که از انزوا خارج شده و در منطقه و بسیار محدود در اینترنت جهانی نقش بازی کند. ایران با برنامه ریزی در حال توسعه و ساخت زیرساخت‌های اینترنت است، بر روی اتصال‌های داخلی خود کار می‌کند (از جمله IPv۶)، به کشورهای همسایه‌اش سرویس ارائه می‌دهد (مانند عراق و افغانستان)، فضای محدودی در آدرس‌های IPv۴ را انباشت کرده است، و یک کابل زمینی جایگزین استراتژیک برای پوشش آسیب‌های احتمالی به کابل زیردریایی راه اندازی کرده.

اخیرا ایران میزبانی یک سرور روت DNS را آغاز کرده است و از همین طریق این سرویس حیاتی را در اختیار بقیه جهان قرار می‌دهد. در این مطلب ما برخی از جدید‌ترین توسعه‌های صورت گرفته و مشکلات آن را بررسی کرده‌ایم. در ماه نوامبر، تهران میزبان دیدار منطقه‌ای اپراتورهای (MENOG) ثبت اینترنت اروپایی RIPE است که در آنجا شرکت کنندگان از سراسر جهان با تازه‌ترین توسعه‌ها در اینترنت در حال رشد ایران آشنا می‌شوند.

آغاز به کار K-root در ایران

همانطور که بیشتر خوانندگان این مطلب هم خواهند دانست، زمانی که شما به هر منبعی در اینترنت با یک نام دسترسی می‌یابید (مثلا www.cnn.com)، کامپیو‌تر شما باید نام را به یک آدرس آی پی (به طور مثال ۲۳. ۲۳۵. ۴۶. ۷۳) تبدیل کند، که این عدد برای دسترسی به منبعی که درخواست کرده‌اید استفاده می‌شود. تبدیل نام به آدرس‌های IP به مجموعه‌ای توزیع شده از سرور‌ها وابسته است که هر یک تنها در رابطه با یک بخش از آن مسوول هستند، و در این سلسله مراتب سرورهای نام روت در بالای مجموعه قرار دارند. سرورهای روت به شما می‌گویند که چطور به دامنه‌های سطح بالا مانند .com، .gov و یا .uk دسترسی یابید و از آن به بعد شما در سلسله مراتب حرکت می‌کنید تا به مقصد خود برسید. به همین دلیل سرورهای نام روت بسیار پر اهمیت هستند. آن‌ها نقطه آغازین جست‌و‌جو در اینترنت به حساب می‌آیند. ۱۳ آدرس IP برای سرورهای روت موجود است که هر کدام با یک حرف (از A تا M) شناخته می‌شوند. صد‌ها سرور مشابه این سرور‌ها در سراسر جهان گسترده شده‌اند.

چند هفته پیش، ما متوجه شدیم که یکی از سرورهای مشابه K-root در ایران فعال شده و گپ بزرگ جغرافیایی بین سرورهای روت را بر طرف کرده است.

مسیر K-root در ایران خود را از طریق شرکت توسعه زیر ساخت (TIC و سابقا DCI)، ارائه دهنده کنونی خدمات مخابراتی کشور، به اینترنت جهانی می‌رساند. هرچند شرکت توسعه زیرساخت تلاش کرده ترویج این مسیر را محدود کند اما این مسیر توسط یکی از سرویس دهندگان بین المللی شرکت توسعه زیرساخت به نام عمان تل، پذیرفته شده و از آن طریق در اینترنت ترویج می‌شود. در زیر نقشه سطح مسیریابی اینترنت ایران را آورده‌ایم که اهمیت شرکت توسعه زیرساخت (AS۴۸۱۵۹ و AS۱۲۸۸۰) برای برقراری ارتباط کشور را نشان می‌دهد.

بلافاصله با نفوذ مسیر K-root ایران به خارج از کشور و‌‌ همان طور که در نظر گرفته شده می‌تواند توسط هر ارائه دهنده سرویسی انتخاب شود. ما مسیرهایی از کشورهای بزرگ تجاری مانند هند و آمریکا به ایران را مشاهده می‌کنیم. در واقع دو سرویس دهنده عمده در هند یعنی Bharti Airtel (AS۹۴۹۸) و Tata Communications (AS۴۷۵۵) حامل این مسیر هستند. در تصویر بعد حرکت از هند و روسیه به تهران برای سرویس K-root را از سرویس دهنده‌هایی در بمبئی و دهلی در هند مشاهده می‌کنید که البته همانطور که پیش بینی می‌شد با کاهش کارایی روبرو بوده‌اند.

متاسفانه همزمان با کاهش کارآیی K-root در ایران، شاهد رشد چشمگیر پاسخ نگرفتن درخواست‌های DNS هستیم که احتمال دارد به دلیل تراکم اتصال بین المللی یا فعالیت بیش از حد سرور روت DNS باشد. ما اولین گروهی نیستیم که خروج ترافیک DNS از هند برای ایران را مشاهده کرده‌ایم، چرا که چند سرور نام روت از جمله K-root در هند قرار دارند. این تنها به دلیل شیوه‌ای است که برخی اوقات در اینترنت مسیریابی می‌شود، و نباید هیچ تصور جغرافیایی در رابطه با مسیری که ترافیک اینترنت شما طی می‌کند داشته باشید.

با مثال‌های هند می‌مانیم. پس از آن به سراغ سرورهای Dyn در بانگلور، چنای، دهلی و بمبئی رفتیم. برخی از این سرور‌ها به K-root در ایران و برخی به سرورهای K-root در دیگر نقاط دنیا مسیردهی شده‌اند. ما درخواست‌های متعددی از طریق هر دو این سری از سرور‌ها به همه ۱۳ سرور روت در زمان‌های مختلف روز فرستادیم و نتایج را ثبت و شکست‌ها را نوشتیم. درحالی که سرورهای روت در موارد نادر پاسخ نمی‌دهند، K-root ایران به طور مداوم پاسخ نمی‌داد. درصد عدم پاسخگویی برای سرورهای ایرانی چیزی حدود ۵۰ درصد است که با هر استانداردی اسفبار به شمار می‌آید. نیمه پر لیوان اما اینکه بر خلاف زمانی که سرورهای نام روت چینی از سراسر جهان در دسترس بودند، ما هیچ اثری از سانسور از طریق آلوده کردن پاسخ‌های DNS مشاهده نمی‌کنیم. زمانی که K-root در ایران پاسخ می‌دهد، پاسخ‌ها درست هستند. اتصال غرب به ایران احتمالا آخرین و جالب‌ترین توسعه صورت گرفته شروع سرویس GTT Communication مستقر در مک لین ویرجینیا از طریق کابل Gulf Bridge International به ایران باشد که از ۱۰ ژوئن ۲۰۱۵ آغاز شده است.‌‌ همان طور که در تصویر زیر نمایش داده شده است، GBI یک سیستم کابل زیردریایی دارد که منطقه خلیج فارس را به اروپا و آسیا متصل کرده و یک کابل زمینی در بندر بوشهر ایران دارد. علاوه بر این GBI به صورت علنی اعلام کرده است که با GTT همکاری می‌کند.

تصویر بعد که توسط موتور هوشمند مسیریابی IP داینز تهیه شده، درصد عبور برای TIC ایران (AS۴۸۱۵۹) را در طول زمان نشان می‌دهد. درصد مسیرهای حمل شده توسط GTT (AS۳۲۵۷) به سرعت و بلافاصله پس از معرفی و با هزینه تعدادی از رقبایش، افزایش می‌یابد. (این تصویر شامل مقدار نرمال (بالا) و مطلق (پایین) فضای آدرس روت که از طریق حامل‌های مختلف بین المللی TIC در ماه‌های اخیر معرفی شده‌اند را نشان می‌دهد.)

مثال بعد مسیر طی شده توسط GTT به ایران از طریق دروازه GBI است. مسیر‌ها به ایران عموما در مرز پاسخگو نیستند و نمی‌توان آن‌ها را رد یابی کرد که در اینجا در هاپ‌های ۱۴ تا ۱۸ با * مشخص شده‌اند.

ایران خریدار و فروشنده فضای آدرس‌های IPv4

همانطور که پیش از این هم متوجه شده بودیم، ایران نقش فعالی در بازار خرید و فروش IPv۴ بازی می‌کند و اخیرا نزدیک به ۲ میلیون آدرس از این کالای کمیاب را در اختیار گرفته است. (ایران از زمان شروع به نوشتن این مقاله در ماه آوریل نزدیک به ۸۰۰ هزار آدرس IPv۴ را آن طور که واشنگتن پست گزارش کرده در دست گرفته.) ایران هم چنین یک صادر کننده نیز هست و اخیرا بخشی از فضای آدرس‌های خود را همانطور که در صفحه جا به جایی‌های IPv۴ RIPE نشان داده شده، به سوریه منتقل کرده است.

هیچ کدام از این فضا‌ها پیش از اینکه به مالکیت سوریه در بیایند مسیریابی نشده بودند، اما حال توسط سازمان ارتباطات سوریه (STE – AS۲۹۲۵۶) اداره می‌شوند. بدون در نظر گرفتن نفوذ IPv۶ (که همچنان و با هر معیاری بسیار پایین است)، و زمانی که هم چنان بیشتر مطالب و کاربران در سراسر جهان از IPv۴ استفاده می‌کنند و این آدرس‌ها نیز محدودند، کشورهایی که اندوخته بزرگی از IPv۴ دارند می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در مقابل کشورهایی که IPv۴ کمتری دارند بازی کنند.

نتیجه گیری

با وجودی که ایران همه گام‌های استراتژیک را به درستی بر داشته است، اما هم چنان برای اینکه بتواند نقشی مهم در اینترنت در سطح جهان و حتی منطقه بازی کند راه طولانی در پیش دارد. با وجودی که ایران از نظر جغرافیایی در مرکز خاورمیانه قرار گرفته، مشتریان بین المللی محدودی دارد. و همانطور که نمونه K-root نشان داد، سرعت و کارآیی اینترنت در داخل کشور همچنان ضعیف است که همین مساله رشد صنعت اینترنت ایران را مهار می‌کند. هرچند که اگر تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور نبود، احتمالا شاهد ارتباط قوی تری بین آن با اینترنت منطقه‌ای و جهانی بودیم.

اما یافتن و رفع ایراد مشکلات در سرعت و کارآیی اینترنت شعبده بازی نیست و می‌توان آن را به سادگی انجام داد. با توجه به حسگر‌های مختلف در شبکه، ابزارهای مناسب و تحلیل‌های جزئی، هر فردی می‌تواند مشکلات مسیر ترافیک اینترنت را شناسایی کند. محصولات گروه اطلاعات اینترنت داینز نقشه‌های دقیقی از زیرساخت اینترنت تهیه و ترافیک را اندازه گیری و رصد می‌کنند و آن‌ها را در اختیار متخصصین قرار می‌دهند.

منبع:

Iran: Latest Nation to Host Critical Global Internet Infrastructure